Waarom deze taalkwestie zoveel verwarring veroorzaakt
In de Nederlandse taal zijn er veel woorden die qua klank sterk op elkaar lijken, maar een verschillende betekenis of gebruiksvorm hebben. Dit geldt ook voor de werkwoorden "gebeuren" in de vormen "gebeurd" of "gebeurt". Veel mensen twijfelen tijdens het typen van een bericht of e-mail: schrijf je nu "het is gebeurd" of "het gebeurt"? Beide vormen komen voor, maar ze hebben een totaal andere betekenis. In dit artikel leggen we precies uit hoe het zit en hoe je dit soort fouten in de toekomst kunt vermijden.
Wat is het verschil tussen gebeurd en gebeurt?
De betekenis van "gebeurt"
"Gebeurt" is een vervoeging van het werkwoord "gebeuren" in de tegenwoordige tijd. Je gebruikt dit als je spreekt over iets dat op dit moment of regelmatig plaatsvindt. Bijvoorbeeld: "Wat gebeurt er nu?" of "Dat gebeurt hier wel vaker." Het onderwerp van deze zin is meestal derde persoon enkelvoud, zoals "het" of "iets".
De betekenis van "gebeurd"
"Gebeurd" is het voltooid deelwoord van "gebeuren" en gebruik je om aan te geven dat iets al heeft plaatsgevonden. Bijvoorbeeld: "Wat is er gebeurd?" of "Er is iets ergs gebeurd." In deze zinnen zie je meestal een hulpwerkwoord zoals "zijn" of "is" voorafgaan aan "gebeurd". Dit is een duidelijke aanwijzing dat je met verleden tijd te maken hebt.
Een ezelsbrug om het verschil te onthouden
Om te bepalen of je "gebeurt" of "gebeurd" moet gebruiken, is het handig om eerst na te gaan of je de zin in de tegenwoordige tijd bedoelt of dat je het hebt over een gebeurtenis in het verleden. Wanneer het iets is dat al heeft plaatsgevonden en je ziet een hulpwerkwoord zoals "is" of "heeft" voor het werkwoord staan, dan gebruik je "gebeurd". Als je over iets spreekt dat nu aan de gang is, dan kies je voor "gebeurt".
Voorbeelden uit de praktijk
1. "Wat gebeurt er als je niets doet?" – Tegenwoordige tijd, dus "gebeurt".
2. "Wat is er gebeurd toen je daar was?" – Verleden tijd met hulpwerkwoord "is", dus "gebeurd".
3. "Soms gebeurt het gewoon zomaar." – Tegenwoordige tijd, zonder hulpwerkwoord, dus "gebeurt".
4. "Er is een ongeluk gebeurd op de snelweg." – Verleden tijd, hulpwerkwoord "is", dus "gebeurd".
Waarom juist deze verwarring zo veel voorkomt
De Nederlandse taal kent veel werkwoorden die verwarrend zijn in hun vervoegingen. Omdat "gebeurd" eindigt op een -d en "gebeurt" op een -t, en beide klinken vrijwel hetzelfde wanneer uitgesproken, zien we vaak dat deze fout voorkomt in geschreven tekst. Vooral in informele communicatie zoals op sociale media of in chats is dit een veel gemaakte fout.
Tot slot
Voor iedereen die weleens twijfelt tussen "gebeurd" en "gebeurt": wees gerust, je bent niet de enige. Door goed te letten op het tijdsaspect van je zin en te controleren op aanwezig hulpwerkwoord, kun je het verschil eenvoudig leren. En zoals met veel taalzaken: hoe vaker je het goed ziet en gebruikt, hoe sneller het een automatisme wordt.
