Waarom verwarren we 'bedoeld' en 'bedoelt' zo vaak?
Veel mensen twijfelen bij het schrijven van Nederlandse werkwoorden over de juiste spelling. Een veelvoorkomend voorbeeld is het verschil tussen 'bedoeld' en 'bedoelt'. Beide woorden klinken hetzelfde, maar worden anders geschreven en betekenen iets anders. De verwarring ontstaat vaak omdat we in spreektaal geen verschil horen. Toch is het belangrijk om in schrijftaal het juiste woord te gebruiken.
Wat betekent 'bedoeld'?
'Bedoeld' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'bedoelen'. Je gebruikt 'bedoeld' in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'hebben': 'Ik heb het niet zo bedoeld.' Het geeft aan dat de handeling in het verleden is voltooid. Vaak eindigt een voltooid deelwoord op '-d' in het geval van regelmatige werkwoorden zoals 'bedoelen'.
Wat betekent 'bedoelt'?
'Bedoelt' is de tegenwoordige tijd van het werkwoord 'bedoelen' bij de derde persoon enkelvoud ('hij', 'zij', 'het') of als je iemand direct aanspreekt met 'jij'. Voorbeelden: 'Hij bedoelt het goed.' of 'Wat bedoelt u hiermee?'. In deze zinnen is sprake van een actieve handeling in het heden.
Hoe weet je welke vorm je moet gebruiken?
Kijk naar de tijd waarin de zin zich afspeelt
Als de zin zich in het verleden afspeelt en er een hulpwerkwoord bij staat, gebruik dan 'bedoeld'. Denk aan zinnen als 'Hij heeft het anders bedoeld.' Als de zin zich in het heden afspeelt en er geen hulpwerkwoord is, dan gebruik je 'bedoelt': 'Zij bedoelt het grappig.'
Vervang het werkwoord tijdelijk
Twijfel je? Vervang het werkwoord dan door een ander werkwoord waarbij het verschil duidelijker is. Vergelijk bijvoorbeeld: 'Hij fietst naar school.' Je zegt niet 'hij gefietst naar school'. Dus je gebruikt in dit geval 'bedoelt', niet 'bedoeld'. Als je zou zeggen 'hij heeft gefietst', gebruik je een voltooid deelwoord, dus 'bedoeld'.
Veelgemaakte fouten met 'bedoeld' en 'bedoelt'
Een veelvoorkomende fout is wanneer mensen 'bedoelt' schrijven in plaats van 'bedoeld' in voltooid verleden tijd. Bijvoorbeeld: 'Ik heb het niet zo bedoelt' is fout. Het moet zijn: 'Ik heb het niet zo bedoeld'. Andersom komt het ook voor: 'Hij bedoeld het goed' is fout. Het moet zijn: 'Hij bedoelt het goed'. Controleer dus altijd je zinnen en probeer jezelf aan te leren automatisch het juiste werkwoord te herkennen.
Zo onthoud je het voor altijd
Denk aan dit simpele ezelsbruggetje: als er een hulpwerkwoord in de zin staat, gebruik je 'bedoeld'. Staat het werkwoord alleen in de tegenwoordige tijd en gaat het over 'jij', 'hij', 'zij' of 'het'? Dan is het 'bedoelt'. Met deze regel voorkom je 90% van de fouten. Door veel te lezen en schrijven krijg je er vanzelf gevoel voor.
