Waarom deze spellingverwarring zo vaak voorkomt
Veel mensen lopen tegen dezelfde vraag aan wanneer ze een tekst schrijven: moet je 'gebeurd' of 'gebeurt' schrijven? De twee woorden klinken hetzelfde, maar worden op een andere manier gebruikt. Het verwarrende is dat ze beiden juist kunnen zijn, maar in een andere grammaticale context. In dit artikel leggen we stap voor stap uit wat het verschil is en hoe je altijd weet welk woord je moet kiezen.
Wat is het verschil tussen 'gebeurt' en 'gebeurd'?
'Gebeurd' als voltooid deelwoord
'Gebeurd' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'gebeuren'. Je gebruikt het bijvoorbeeld in zinnen met de hulpwerkwoorden 'hebben' of 'zijn'. Een voorbeeld hiervan is: "Wat is er net gebeurd?" of "Er is iets ernstigs gebeurd." Zoals je ziet gebruik je 'gebeurd' wanneer de actie in het verleden ligt.
'Gebeurt' als vervoegde vorm in de tegenwoordige tijd
'Gebeurt' is een vervoegde vorm in de tegenwoordige tijd. Je gebruikt het bijvoorbeeld wanneer het onderwerp in het enkelvoud staat: "Wat gebeurt er als je water kookt?" of "Elke dag gebeurt er wel iets geks op die school." In dit geval vindt de actie nu plaats of is het een herhaling die nog steeds actueel is.
Hoe kies je de juiste vorm?
Vraag jezelf altijd af: praat ik over iets dat nu gebeurt of iets dat al gebeurd is? Als je nadenkt over de tijd waarin de actie plaatsvond, kun je bijna altijd bepalen of je 'gebeurt' of 'gebeurd' moet gebruiken. Een handige tip is om te onthouden dat 'gebeurd' vaak samen met 'is' of 'heeft' komt, terwijl 'gebeurt' in de tegenwoordige tijd zelfstandig gebruikt wordt met bijvoorbeeld 'wat' of 'er'.
Veelgemaakte fouten bij het gebruik van 'gebeurt' en 'gebeurd'
Een veel voorkomende fout is het gebruik van 'gebeurd' als men in de tegenwoordige tijd schrijft. Een voorbeeld hiervan is: "Wat is dat wat jij doet, hoe dat gebeurd?" In dit geval moet het zijn: "Hoe dat gebeurt?" omdat je het hebt over een huidige gebeurtenis. Let ook op bij het herschrijven van zinnen vanuit verleden naar tegenwoordige tijd – deze vormen worden vaak verwisseld.
Samenvatting van de regels
Gebruik 'gebeurd' alleen als voltooid deelwoord in combinatie met een hulpwerkwoord zoals 'is' of 'heeft'. Gebruik 'gebeurt' als tegenwoordige tijd, dus wanneer het onderwerp in het enkelvoud staat en je niets over het verleden zegt. Hou dit ezelsbruggetje in gedachten, en je zult nooit meer twijfelen tussen deze twee vormen.
